Transport morski jest niewątpliwie najpopularniejszym sposobem na przewóz towarów na bardzo długich odległościach — na przykład międzykontynentalnych. Jednocześnie coraz większe znaczenie zaczyna zyskiwać kolej, czego przykładem są ekspresowe pociągi kolejowe na trasie Chiny — Polska. Jakie są podstawowe różnice pomiędzy transportem towarów za pomocą kontenerowca i za pomocą pociągu? Sprawdź, jaki środek przewozu będzie najbardziej odpowiedni dla Twojej firmy.

Niezbędna infrastruktura i przebieg trasy

Transport morski realizowany jest przez duże kontenerowce na morzach i oceanach. W efekcie szlaki morskie nie mają ściśle określonych tras, ale często determinowane są przez ograniczenia geograficzne — np. kanały i przesmyki takiej jak Kanał Panamski czy Kanał Sueski. Punkty te stanowią pewne ograniczenie w zakresie przewozu z powodu ograniczonej przepustowości. W efekcie mogą być przyczyną opóźnień w realizacji terminowych dostaw.  

W przypadku transportu kolejowego przebieg trasy odbywa się na wyznaczonych torami szlakach kolejowych. Trasy te są nie tylko dokładnie określone, ale i kontrolowane.

Zasięg i globalność transportu kolejowego i morskiego

Transport morski zapewnia globalne pokrycie — tj. pozwala na dostawę towaru na każdy kontynent. Doskonale sprawdza się na dalekich międzykontynentalnych trasach i pozwala na przewóz dużych ilości ładunków. 

Transport kolejowy w tym zakresie ma swoje ograniczenia. Możliwy jest jedynie tam, gdzie istnieje połączenie lądowe pomiędzy punktem nadania a odbioru. Warto jednak podkreślić, że transport kolejowy doskonale sprawdza się w przewozie towarów pomiędzy Europą a Azją, także krajami Dalekiego Wschodu (Chiny). Przykładem są ekspresowe pociągi towarowe kursujące po Nowym Jedwabnym Szlaku pomiędzy Europą a ChRL. 

Prędkość i czas dostawy

Transport morski jest zazwyczaj wolniejszy niż transport kolejowy, szczególnie na dużych dystansach. Czas dostawy może być znacznie dłuższy ze względu na konieczność pokonania dużej odległości. Problemem jest nie tylko długość szlaków morskich, ograniczenia przepustowości związane z kanałami, ale również podatność na warunki atmosferyczne (sztormy) oraz tzw. rolowanie kontenerów. 

Transport kolejowy jest niewątpliwie szybszy, niż fracht morski. Krótsze trasy, znacząco wyższa prędkość pociągów pozwalają na dalekich odległościach skrócić czas dostawy nawet 2 do 3 razy. Przykładem może być przewóz towarów z Chin. Czas potrzebny do przewozu ładunków z terminali w ChRL do Małaszewicz (terminal kolejowy w Polsce) waha się od 10 do 14 dni, a globalny czas dostawy od nadawcy do adresata wynosi ok. 24-29 dni. W przypadku kontenerowców czas ten oscyluje pomiędzy 2-3 miesiącami. 

Koszty przewozu ładunku

Transport morski jest zazwyczaj tańszy na długich trasach i dla większych ilości towarów, ze względu na większą pojemność statków i niższe koszty paliwa na jednostkę ładunkową. Warto jednak podkreślić, że różnice w cenie zazwyczaj wynoszą ok. 20%. Zdarzało się jednak, że fracht kolejowy był tańszy na trasie Polska-Chiny. Co więcej, reguła ta nie zawsze jest prawdziwa w zakresie przewozów ładunków drobnicowych (czyli takich, których objętość jest mniejsza niż 1 kontener). Tu często na trasie z Chin do Polski kolej jest rozwiązaniem bardziej ekonomicznym.  

Pojemność ładunkowa

Statki morskie mają ogromną pojemność ładunkową i mogą transportować duże ilości towarów jednocześnie. W przypadku transportu kolejowego pojemność ładunkowa jest ograniczona, ale może być dostosowana do różnych typów towarów. Warto jednak podkreślić, że na popularnych trasach — na przykład z Chin do Polski przewóz ładunków realizowany jest zgodnie z rozkładem jazdy, w ramach którego tygodniowo do Polski dociera kilkadziesiąt długich składów. To pozwala na dostawę w zasadzie nieograniczonej liczby towarów. 

Wpływ na środowisko

Transport kolejowy jest ogólnie uważany za bardziej przyjazny dla środowiska niż transport morski ze względu na mniejszą emisję gazów cieplarnianych na jednostkę przewiezionego towaru.

Obie formy transportu mają swoje zalety i wady, a wybór pomiędzy nimi zależy od rodzaju towaru, odległości, terminu dostawy, kosztów i innych czynników.